De gemeente heeft de verplichting om in de paragraaf weerstandsvermogen een aantal kengetallen op te nemen met betrekking tot de financiële positie. Deze kengetallen maken inzichtelijk over hoeveel (financiële) ruimte we beschikken om structurele en incidentele lasten kunnen dekken of opvangen. Ze geven inzicht in de financiële weerbaar- en wendbaarheid van onze gemeente. Deze kengetallen hebben we hieronder in tabelvorm weergegeven en toegelicht. Onder de toelichting is ons oordeel opgenomen.
Kengetallen | Gelders gemiddelde* | Verloop van de kengetallen Gemeente Beuningen | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rekening 2018 | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Meerjaren begroting 2021 | Meerjaren begroting 2022 | Meerjaren begroting 2023 | ||
1. Netto schuldquote | |||||||
a. zonder correctie doorgeleende gelden. | 64% | 109% | 107% | 93% | 89% | 86% | 78% |
b. met correctie doorgeleende gelden. | 54% | 96% | 94% | 91% | 85% | 81% | 74% |
2. Solvabiliteitsratio | 34% | 3,3% | 2,3% | 5,6% | 6,9% | 10,2% | 12,7% |
3. Grondexploitatie | 16% | 32% | 34% | 28% | 26% | 20% | 20% |
4. Structurele exploitatieruimte | 1% | 1,8% | 0,1% | 1,7% | 2,9% | 2,6% | 4,0% |
5. Belastingcapaciteit | 100% | 110% | 107% | 111% | 111% | 111% | 110% |
Kengetallen | Normen Provincie Gelderland** | |||
Voldoende | Matig | Onvoldoende | ||
1. Netto schuldquote | a. zonder correctie doorgeleende gelden. | < 90% | 90 - 130% | > 130% |
b. met correctie doorgeleende gelden. | < 90% | 90 - 130% | > 130% | |
2. Solvabiliteitsratio | > 50% | 20 - 50% | < 20% | |
3. Grondexploitatie | < 20% | 20 - 35% | > 35% | |
4. Structurele exploitatieruimte | > 0% | 0% | < 0% | |
5. Belastingcapaciteit | < 95% | 95 - 105% | > 105% | |
* Factsheet Begrotingen Gelderse gemeenten 2018 van de Provincie Gelderland. | ||||
** Normen Kengetallen jaarrekening Provincie Gelderland. | ||||
Netto schuldquote (gecorrigeerd)
De netto schuldquote is de verhouding tussen het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de eigen middelen. In het verlengde hiervan kennen we ook de zogenoemde “Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen”. Bij deze specifieke quote kijken we naar het effect van door de gemeente verstrekte leningen op de schuldenlast van de gemeente. De netto schuldquote van een gemeente ligt meestal tussen de 0% en 90%. Bij een hogere netto schuldquote is de gemeenteschuld relatief hoog (oranje). Als de netto schuldquote boven de 130% uitkomt, dan bevindt de gemeente zich in de gevarenzone (rood). De genoemde percentages zijn grove vuistregels. Onze netto schuldquote laat vanaf de rekening 2018 een dalende lijn zien. De netto schuldquote neemt af door de reguliere aflossingen van de schulden met jaarlijks ongeveer vijf miljoen euro. De totale baten in de begroting 2020 nemen ten opzichte van de rekening 2018 met circa zes miljoen euro toe. Dat komt met name door de stijging in de Algemene Uitkering.
Solvabiliteitsratio
Dit is de mate waarin de gemeente met eigen middelen aan haar financiële verplichtingen kan voldoen. We drukken dit uit in het percentage eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal. Hoe hoger de solvabiliteitsratio, hoe groter de weerbaarheid van de gemeente. De solvabiliteitsratio van 5,6% in 2020 is onvoldoende maar logisch gezien onze hoge schulden. Dit is een aandachtspunt. Naar verwachting gaat het eigen vermogen in de komende jaren stijgen, waardoor deze ratio zal verbeteren. Dit is terug te zien in de jaarlijkse stijging van de solvabiliteitsratio naar 12,7% in 2023.
Grondexploitatie
Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (de boekwaarde van de grond) is ten opzichte van de totale gemeentelijke baten. De boekwaarde van de voorraden grond moeten we meerjarig terugverdienen bij de verkoop. We hebben als gemeente veel geld geïnvesteerd in onze grondexploitaties. De gronden staan tegen een actuele waarde op de balans. Hoe hoger het percentage, hoe groter het risico dat we de waarde van de grond niet kunnen terugverdienen. Het kengetal grondexploitatie daalt de komende jaren volgens de normen van de Provincie Gelderland richting de ‘voldoende’. De daling komt voornamelijk door de stijging in de totale gemeentelijke baten.
Structurele exploitatieruimte
Voor de beoordeling van de financiële positie is het ook van belang te kijken naar de structurele baten en structurele lasten. De belangrijkste structurele baten zijn de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de opbrengsten uit de onroerende zaakbelasting (OZB). Dit kengetal geeft het verschil tussen de structurele baten en lasten ten opzichte van de totale baten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om structurele tegenvallers op te vangen of dat er nog ruimte is voor nieuw beleid. De structurele exploitatieruimte is voor de komende jaren positief. Dat betekent dat we structureel minder uitgeven dan we ontvangen.
Belastingcapaciteit
De belastingcapaciteit geeft inzicht in de mate waarin bij het voordoen van een financiële tegenvaller in het volgende begrotingsjaar deze kan worden opgevangen door het verhogen van tarieven. Dit kengetal drukken we uit door de belastingdruk in onze gemeente af te zetten tegen de landelijke gemiddelde tarieven/ woonlasten (OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing). De belastingcapaciteit van onze gemeente ligt boven het landelijk gemiddelde.
Overall kunnen we concluderen dat de ratio’s in de begroting 2020 ten opzichte van de rekening 2018 een positiever beeld laten zien. Ondanks dit positiever beeld zijn we ons ervan bewust dat bepaalde kengetallen nog steeds aandacht behoeven.